Hedy Lamarr’ı sinema tarihine meraklı olanlar dışında herhalde pek kimse hatırlamaz ama özellikle 1930’lar ve 1940’lara damga vuran oyuncu aynı zamanda bugün hayatımızı etkileyen önemli buluşların da mucidi.
9 Kasım 1914’te Hedwig Eva Maria Kiesler adıyla doğan sanatçı henüz 17 yaşında Alman yapımı “Geld auf der Strase” ile sinema dünyasına adım attı. 1932 yılında rol aldığı “Exstase” ile Hollywood yapımcılarının dikkatini çekti ve MGM Stüdyoları ile anlaştı. Venedik Film Festivali’nde bir ödül alan ilk filmdeki müstehcen sahneler nedeniyle başlayan tartışmalar sonucu eşi Friedrich Mandl’ı terk etti.
Adını Hedy Lamarr olarak değiştiren oyuncu, 1938 yılında “Algiers” filminde Charles Boyer’la başrolü paylaştı. Ardından, dönemin süper starları Glark Gable, Spencer Tracy, James Steward gibi oyuncuların rol arkadaşı oldu. Amerikan basını ondan “Sinemanın en güzel kadını” diye söz ediyordu. Sanatçı, 1930-1958 yılları arasında yaklaşık 30 filmde rol aldı.
Ama pek çok sinema oyuncusunun düşlerini süsleyen Hollywood’un parıltılı dünyasıyla gelen para ve şöhretten sıkıldı ve bilime yöneldi. İlginç olan, bu konuda hiçbir eğitim görmemesi ve tamamen kendisini yetiştirmesi.
2. Dünya Savaşı’nın başlangıcında Amerikan Donanması’na yardım etmek amacıyla besteci ve mucit George Antheil’le “frekans atlamalı yayılma spektrumu”nu icat etti. Antheil ve Lamarr, piyanodaki nota atlama tekniğinin radyo frekanslarına da uygulanabileceğini fark etti.
“Frekans atlama” olarak da bilinen bu icat, radyo güdümlü torpidoların düşman tarafından sinyaller gönderilerek hedefinden şaşmasını engellemek amacıyla frekanstan frekansa atlamasını içeriyordu. Lamarr’la Antheil buluşun patentini alsa da Amerikan Donanması 1960’lara kadar kullanmaya yanaşmadı. Düş kırıklığına uğrayan sanatçı, iki ödül kazansa da buluşuyla ilgilenmekten vazgeçti.
Fakat bu teknik yıllar sonra günümüzde çok yaygın kullanılan WiFi, GPS ve Bluetooth’un temellerini attı.
Lamarr’ın diğer buluşları arasında trafik lambalarının geliştirilmesi ve suda çözünerek aromalı karbonatlı içeceğe dönüşen bir tablet de var.
1970’li yıllarda inzivaya çekilen sanatçı, bütün film, sahne ve reklam tekliflerini geri çevirdi. 1974 yılında ünlü komedyen Mel Brooks’un “Gümüş Eyerler” filmiyle özel yaşamının ihlal edildiği gerekçesiyle Warner Bros Stüdyoları’na 10 milyon dolarlık tazminat davası açtı. Taraflar açıklanmayan miktarda bir tazminatta anlaştı ve Warner Bros özür diledi.
Yaşamının son yıllarında çocukları dahil kimseyle görüşmeyen, tek iletişim yolu olarak telefonu kullanan Lamarr, bazen günde 6-7 saat konuşuyordu. 19 Ocak 2000’de Florida’da hayatını kaybettiğinde 85 yaşındaydı. Oğlu Anthony Loder, vasiyeti uyarınca küllerini Viyana yakınlarındaki bir ormana götürdü. 2014 yılında Viyana’daki Merkez Mezarlığı’nda adına bir anıt yapıldı.
