Suriye’de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından bölgede oluşan yeni jeopolitik durum, Türkiye’nin rolü ve atacağı adımlar Rusya’da hem resmi düzeyde hem de uzmanlar tarafından yakından takip ediliyor.
Kommersant gazetesi köşe yazarı Sergey Strokan, bölgedeki jeopolitik ihtilafın yeni bir aşamaya girdiğini belirtti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Suriye ziyaretine dikkat çeken Strokan, “Cumhurbaşkanı Erdoğan da yakında Şam’a gidecek. Türkiye, Rusya ve İran’ın elindeki ülkeyi alarak Suriye’de ana oyuncu olmaya kararlı. Bu planların önündeki engel ise, Suriye’nin Ankara için stratejik bir sıçrama tahtası haline getirilmesini istemeyen ABD ve İsrail” dedi.
Rusya’nın tutumuna da değinen Strokan, “Bu koşullarda Moskova, Suriye’deki nüfuzunu ve askeri üslerini korumaya çalışırken, Türkiye’nin Şam’daki iktidar değişikliğinde asıl kazanan ülke olamayacağı imasında bulunuyor” diye yazdı.
Soyuznoe Veçe haber sitesinin sorularını yanıtlayan Valday Uluslararası Tartışma Kulübü Direktörü, Dış ve Savunma Politikası Konseyi Başkanı Fyodr Lukyanov ise, Türkiye’nin terör örgütü PKK ile mücadele bağlamında bölgede adımlar attığına ilişkin açıklamalarına atıfta bulundu. Lukyanov, “Türkiye Esad’ı devirerek Suriye’deki çıkarlarını savundu. Bana göre genel olarak bunlar doğrudan bilinçli Rus karşıtı eylemler değil. Kendi mantığı var ama tabii objektif olarak bizim çıkarlarımıza aykırı” dedi.
Resmi Ria Novosti Haber Ajansı yorumcusu, siyaset bilimci Pyotr Akopov da, “Her ne kadar Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin haklı olarak asıl kazananın İsrail olduğunu söylese de, Suriye’deki kilit rol artık Türkiye’ye ait” diye konuştu
Türkiye’nin NATO üyesi olmasına rağmen Rusya ile ilişkiler de dahil İttifak’ta özel bir konuma sahip bulunduğunu belirten Akopov, “Ankara ve Moskova arasındaki karşılıklı iş birliğinin yanı sıra farklı bölgelerde rekabet de var. Bunlardan biri de Suriye. Esad hanedanının çöküşüne rağmen, Moskova ile Şam arasındaki yakın ilişkiler 50’li yıllarda gelişmeye başladı, şimdi de bozulmayacak. Ancak Suriye’deki konumunun önemli ölçüde güçlenmesi Ankara’nın başını döndürmemeli” görüşünü savundu.
1. Kanal’da canlı yayınlanan “Bolşaya İgra” (Büyük Oyun) programına konuk olan Rusya’nın ünlü Orta Doğu uzmanı Prof. Dr. Vitaliy Naumkin de, devrik lider Beşar Esad’ın Türkiye’ye karşı hatalar yaptığını kaydetti. Naumkin, “Türkiye’nin çağrılarına Esad yeşil ışık yakmadı. Bu hataydı, Türkiye’den gelen mesajları değerlendirmesi gerekirdi” diye konuştu.
Rusya Musevi topluluğu haber sitesi Lechaim, Esad rejiminin çöküşünden başlıca stratejik çıkar sağlayanların Türkiye ve İsrail olduğunu yazdı. İran’ın Orta Doğu’da nüfuzunun azalmaya başladığına dikkat çekilen makalede, “Ancak Gazze savaşının başlangıcından bu yana zaten zehirli olan ilişkileri kırılma noktasına kadar gerilen ili Amerikam müttefiki (Türkiye ve İsrail), hem Suriye’de hem de ötesinde çatışma yolunu izliyorlar” yorumunda bulunuldu.
Fuad Safarov, Moskova
