İran’ın başkenti Tahran’da öldürülen İsmail Haniye’nin ardından, Hamas’ın siyasi liderliğine Yahya Sinvar atandı.
Sinvar, örgütün siyasi büro başkanı Haniye’den sonra iki numaralı adamı olarak görülüyordu. Haniye’nin Katar’da sürgünde yaşaması nedeniyle Sinvar, Gazze’nin fiili hakimi konumundaydı.
Euronews‘un haberine göre, İsrail’in ‘devlet düşmanı’ ilan ettiği Sinvar, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) arananlar listesinde ilk sıralarda yer alıyor. 2015 yılında da Amerika Birleşik Devletleri’nin aranan uluslararası teröristler listesine girdi.
1962’de Gazze Şeridi’nin güneyindeki Han Yunus Mülteci Kampı’nda doğan Sinvar, yaygın olarak Ebu İbrahim adıyla tanınıyor. İsrail’de ise “Han Yunus Kasabı” olarak anılıyor.
1980’lerin sonlarında Hamas’a katılan Sinvar, ilk olarak örgütün iç güvenlik kolu El-Mecid’in başına geçti.
Sinvar, uzun yıllar boyunca İsrail hapishanelerinde kaldı. İlk kez 1982’de “İslami faaliyetler” nedeniyle gözaltına alındı.
1988’de tutuklanmasından 2011 yılında büyük mahkum takası anlaşmasına kadar, 23 yılını İsrail hapishanelerinde geçirdi. İsrail Hamas’ın beş yıl rehin tuttuğu askeri Gilat Shalit’in serbest kalması için 1.027 mahkumu salıverdi. Bu mahkumlardan biri de Sinvar’dı.
Sinvar, 2013 yılında Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki Siyasi Bürosu’na seçildi. 2017 yılında büronun başına geçen Sinvar, örgütün askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile siyasi kanadı arasında köprü görevi gördü.
Sinvar’ın liderliğinde, örgüt içinde Gazze’deki kadroların ön plana çıkması bekleniyor. Bu nedenle örgüt içinde dinamiklerin değişebileceği öngörülüyor.
Hamas’ın mesajı
Hamas’ın siyasi büro başkanlığına Sinvar’ın ateşkes müzakerelerini destekleyen Haniye’nin yerine seçilmesi örgütün “silahlı direniş yoluna devam edeceğine yönelik güçlü bir mesaj” olarak yorumlandı.
DW Türkçe‘de yer alan habere göre, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e yönelik düzenlediği saldırının planlayıcılarından biri olmakla suçlanan Sinvar, İsrail’in en çok arananlar listesinin başında yer alıyor. İsrail kaynaklarına göre 7 Ekim saldırısında yaklaşık bin 200 kişi ölmüş, 251 kişi de rehin alınmıştı. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Karim Khan da geçen Mayıs ayında İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile birlikte İsmail Haniye ve Yahya Sinvar hakkında Gazze’de savaş suçu işlendiği iddiasıyla yakalama kararı çıkarılmasını talep etmişti.
Sinvar, 7 Ekim saldırısı sonrası Avrupa Birliği’nin (AB) de terör listesine girdi. Bu sebeple AB’nin yaptırım listesine eklenen Sinvar’ın AB ülkelerindeki mal varlığı donduruldu ve kendisiyle ticari alışveriş yapmak AB vatandaşlarına yasaklandı. Sinvar, ABD’nin de terör listesinde yer alıyor.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları’nın kurucusu olan Sinvar’ın Hamas’ın başına getirildiğinin açıklanmasının ardından Kassam Tugayları Gazze Şeridi’nden İsrail topraklarına bir dizi füze saldırısı düzenledi.
Hamas’ın İsrail ablukası altındaki tünellerinden birinde saklandığı tahmin edilen Sinvar, İsrail’le ateşkes ve rehineler konusunda devam eden müzakerelere karşı çıkıyor. Bu nedenle Sinvar’ın seçilmesi müzakereleri zora sokabileceği düşünülüyor. İsrail açısından da Hamas’ın düşman olarak teyidi anlamına gelen bu atamanın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun konumunu güçlendirebileceği tahmin ediliyor.
ABD gazetesi Wall Street Journal’a konuşan Batı Şeria merkezli düşünce kuruluşu Filistin Politika Merkezi’nden siyasi analist Jehad Harb, Sinvar’ın seçilmesiyle “Hamas’ın stratejik olarak silahlı direnişin arkasında olduğu mesajını verdiği” tespitini yaptı. Bunun da Hamas’ın siyasi bir aktör rolünden uzaklaştığını gösterdiği tespiti yapılan haberde, Hamas’ın destekçisi İran’ın da Sinvar’ın seçilmesinde etkili olduğuna işaret edildi.
Eski bir ABD Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi olan Javed Ali de BBC’ye yaptığı değerlendirmede Sinvar’ın atanmasının ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması görüşmelerini daha da zorlaştırabileceğine işaret ederek Sinvar’ı “müzakere edilmesi zor biri” olarak nitelendirdi.
İran’ın başkenti Tahran’da uğradığı suikast sonucu öldürülen İsmail Haniye, sert söylemlerine rağmen diplomatlar tarafından Hamas’ın diğer üyelerine kıyasla daha ılımlı bulunuyordu. Öldürülmeden önce Katar’ın başkenti Doha’da ikamet eden Haniye, Hamas içinde de pragmatist bir isim olarak olarak kabul ediliyordu.
Fotoğraf: tasnimnews.com.tr
