Avrupa’nın 19 ülkesinde resmi para birimi olarak kullanılan euroda değer kaybı devam ediyor. Yaklaşık 20 yıl sonra ilk kez 1 euro Salı günü öğle saatlerinde 1 dolardan işlem gördü. Euro en son banknot olarak piyasaya sürüldüğü 2002 yılında dolarla eşit değerdeydi.
1-Euro neden değer kaybediyor?
Ekonomi uzmanları eurodaki zayıflığı iki önemli gelişmeyle açıklıyor. Bunlardan ilki ekonomik gerileme endişesi. Commerzbank analistleri “Avrupa’daki resesyon (ekonomik durgunluk) endişelerinin büyüdüğü” yorumunu yaparken Dekabank’ın iktisat uzmanları “konjonktür korkusuna” dikkat çekiyor. Bu endişenin nedenleri arasında en başta Rusya’nın Ukrayna savaşıyla birlikte Avrupa’nın Rus gazına olan bağımlılığının görünür hale gelmesi var. Rusya, Avrupa’ya gaz sevkiyatını bir hayli düşürdü. Gaz musluklarının tamamen kapanması halinde bunun ekonomik durgunluğa neden olabileceği belirtiliyor. Euro’nun zayıf olmasının ikinci önemli nedeni ise Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) para politikası.
2-Avrupa Merkez Bankası nasıl bir rol oynuyor?
Başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere birçok ülkede merkez bankaları enflasyonla mücadele kapsamında faizleri artırdı. Avrupa Merkez Bankası ise şimdiye kadar sadece bunun açıklamasıyla yetinen az sayıdaki istisna arasında yer alıyor. Temmuz ayında faizler euro bölgesinde 11 yıl sonra ilk kez yükseltilecek, ancak bu artırım sadece 25 baz puan olacak. Bu miktar diğer merkez bankalarıyla karşılaştırıldığında az.
3-Zayıf bir euronun dezavantajları neler?
Euronun yüksek enflasyon oranlarının söz konusu olduğu bu dönemde değer kaybetmesi bir hayli elverişsiz bir durum. Zira Avrupa ortak para biriminin kuru düştükçe ABD doları gibi diğer para birimlerinin değeri de euro karşısında artmış oluyor. Bu da euro bölgesine gelen ithal ürünlerin fiyatlarının pahalanması demek. Zaten yüksek olan enflasyon böylelikle daha da artacak. Tüketicilerin düşen euro kuru karşısında geçim giderleri için daha fazla harcama yapması gerekecek. Hepsinden önce de zaten yüksek olan enerji ve hammadde fiyatlarının daha da artması gündeme gelecek. Zira bu ürünlerde ödemeler ABD doları bazında yapılıyor. Euro değer kaybettiğinde Dolar değer kazanmış olduğu için de bu ürünler pahalanıyor. Euro kullanmayan birçok ülkeye yapılan seyahatler de Euro’nun düşmesi halinde daha pahalı hale gelecek. Dolayısıyla AMB’nin enflasyonla mücadelesi de zorlaşacak.
4-Euronun düşmesinden kazançlı çıkanlar var mı?
Evet, özellikle ihracat devi olan Almanya’nın bu durumdan kazançlı çıkması mümkün. Zira Almanya’nın ürettiği malların fiyatı, düşen euro kuru sebebiyle dış piyasalarda ucuzlamış olacak. Kura bağlı olarak dışarıdan talebin artması halinde resesyon endişesinin de frenlenmesi mümkün. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus, birçok başka ülkede ekonomik durumun Almanya’daki gibi elverişsiz halde olması. Dış talebin o nedenle konjonktürel olarak düşmesi artmasından daha muhtemel. Bu yüzden euronun değer kaybının talebin artmasına yol açmaması daha olası.
(DW Türkçe)
