“Özü başına” Azericede kendi başına demek. Öz, özüm gibi sözcükler yalnızca Azerbaycan’da kullanılıyor bildiğim kadarıyla.
Öz sözcüğü örneğin Kazakça меншік biçiminde yazılan menşik diye okunan bir sözcük. Kırgızca менчик diye yazılıp mençik diye okunan bir sözcük. Özbekçe Shaxsiy diye yazılıp Şəxsi diye okunan bir sözcük. Türkmence ise eýeçilik edýär diye yazılıp sahibidir anlamına gelen bir sözcük. Görüldüğü gibi öz sözcüğü Azerbaycan Türkçesi dışında Türkiye Türkçesi dahil hiçbir dilde bu anlamda kullanılmıyor.
İki tane sözcük hakkında bu kadar açıklama yapmamın nedeni, İyi Partililerin altılı masa dağıldıktan sonra seçimlere kendi başlarına girme kararı aldıklarını bu sözcüklerle açıklamaları sanki dilimizde kendi başımıza gireceğiz ya da İYİP olarak gireceğiz ya da bağımsız olarak gireceğiz sözleri yokmuş gibi davranmalarından.
Sanıyorlar ki ne kadar Azerice sözcük kullanırlarsa o kadar da oy gelir. Halk kendi dilinde olmayan sözcükleri anlamaz. Gelin buradaki (Kaş’taki) Türkmenlere söyleyin bu sözcükleri bakalım anlayacaklar mı? Ben bir tane Türkmen/yörüğe sormuştum, ”o ne demek abi” dedi. Halktan kopmak böyle bir şey işte.
Kendi tarihinden habersiz olanların milliyetçiliğin doruklarında gezdiği ülkenin adıdır Türkiye. Ne tarihlerini bilirler ne de tarihlerini bilmediklerini bilirler.
Her neyse, bu başka bir yazının konusu…
İYİP’liler bu seçimde darmadağın oldu. Ben açıkça üzüldüm çünkü 2017’de parti kurulduğunda Meral Akşener ve arkadaşlarının gerçekten de merkez sağa oynayacağını ve bu yolda da başarı sağlayabileceğini sanmıştım. Aslında Akşener’in partiye davet ettiği ilk insanlardan niyetin bu olduğu tahmin ediliyordu. Ve bu tahmin kamuoyunu da tatmin etmiş olacak ki CHP’nin ödünç milletvekilleri sayesinde girdiği 2018 genel seçiminde yüzde 9,96 oy aldı. Bu ilk kez seçime giren bir parti için gayet iyi bir orandı.
2023’e gelirken yaşanan “6’lı masa faciası”nı hepiniz biliyorsunuz. Seçmen altı benzemez partiyi elinin tersiyle kenara atınca masa da dağıldı. İYİP 2024 seçimlerine “özü başına” gireceğini açıkladı. Muazzam bir öz güvenleri vardı İYİP’lilerin ve seçmenin kendilerini neredeyse birinci parti yapacağına inanıyorlardı. Zaten “özü başına” demişlerdi, işin bundan sonrasını artık seçmenin halledeceğini düşünüyorlardı.
Ancak sonuçlar öz güvenin paramparça olduğunu gösterdi. Eğri oturup doğru söyleyelim, birçok anket İYİP’in oy kaybettiğini söyledi. Hani diğer tahminlerinde yanılmış olanlar da vardı ama İYİP konusunda hiçbiri İYİP’te bir artış olacak demedi. Hatta epey bir kayıp olduğundan söz ettiler.
Ama kimse dinlemedi.
Veeee Meral Akşener ve partiyi tüm hızıyla MHP’nin yanına çeken parti içindeki ülkücüler seçimin hiç de arzuladıkları biçimde sonlanmadığını gördü. Bir hayal kurup onun gerçek olduğuna inanmak hastalıklı bir düşünce türüdür. Ne yazık ki Akşener ve ülkücü kadroları bu tür bir hastalıktan mustarip. Uyarıları da dinlememek gibi garip bir huyları var. Hiç demediler ki “tüm anket şirketleri bize komplo hazırlıyor olamaz, hepsi aynı şeyi söylüyor, bunu dikkate almalıyız”.
Oysa bu parti çok değil birkaç yıl önce anketlerde yüzde 16-17’leri görmüştü. Yani önleri açıktı, merkez sağa doğru hareketlenirlerse Adalet Partisi’nin tabanına sahip çıkabilirlerdi. Ama partinin aşırı sağ kanadı buna engel oldu. Bu saatten sonra bu partiyle ilgili olumlu bir gelecekten söz etmek sanırım hiç kimse için mümkün değil. Mümkün değil çünkü yetkililerin açıklamalarına bakılırsa nerede yanlış yaptıklarını hâlâ anlayabilmiş değiller.
Azerbaycan Türkçesi sözcük kullanmak da onları kurtarmadı. Azerice sözcük kullanmak bir şeyleri kurtarsaydı, Azerileri kurtarırdı. Biliyorsunuz Aliyev diktatörlüğü altında inim inim inleyen bir halk var petrol kuyularının üstünde oturan.
İYİP Azerice sözcükler kullanmak yerine Azerbaycan halkının inlemelerini duysaydı ve bunu Türkiye’deki insanlara anlatmayı seçseydi inanın oyu bu kadar düşmezdi. Ama bu imkansız tabii, sağcıların insan haklarına sahip çıktığı Türkiye tarihi boyunca hiç görülmedi.
Haydi yeri gelmişken İlham Aliyev ve ailesine bir göz atalım.
İlham Aliyev öylesine büyük bir yolsuzluk ağına sahiptir ki anlatmakla bitmez.
Kısa alıntılarla Aliyev ailesi
İYİP’in tek söz söylemediği Azeri diktatör İlham Aliyev ve ailesi hakkında mini minnacık bir internet “sörfünden” milyarlarca dolarlık yolsuzluk çıkıyor.
“Aliyev ailesi, devlet işletmelerine olan bağlantıları aracılığıyla kendilerini zenginleştirmiştir. Büyük Azerbaycan bankalarının, inşaat firmalarının ve telekomünikasyon şirketlerinin önemli bir kısmına ve ülkenin petrol ve gaz endüstrilerinin kısmi sahibidirler. Bu zenginliğin büyük bir kısmı offshore şirketlerinde gizlenmektedir. (1)
2021 yılında ortaya çıkan Pandora Papers sızıntıları, Aliyev ailesinin paralarını gizlemek için geniş bir offshore ağı kurduklarını gösterdi. Sızıntılara göre aile ve yakın çevreleri, İngiltere’de 400 milyon sterlin değerinde gayrimenkul işlemlerine gizlice yatırım yapmıştır. (2)
2010 yılında The Washington Post’ta yazan Andrew Higgins, İlham Aliyev’in üç çocuğunun adıyla aynı isme sahip bazı Azerbaycanlıların Dubai’de 75 milyon dolar değerinde gayrimenkul sahibi olduğunu belirtmiştir. (3)
Aliyev’in 14 yaşında olan oğlu, Dubai’de 9 lüks malikâneye sahip. Aliyev’in iki kızı Leyla ve Arzu ise 30 milyon dolar değerinde yine Dubai’de villalara sahip. Ailenin yurt dışında toplam serveti milyarlar değerinde. Panama ve Çek Cumhuriyeti’nde olan gizli şirketlerden, Dubai’deki malikânelere kadar uzanan ve daha niceleri bilinemeyen varlıkların sahibi olan bu aile, ortalama maaşın 420 dolar olduğu bir ülkenin sultanları. Aliyev, 2012’de Saraybosna ve Bükreş merkezli ‘Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi’ adlı bir sivil toplum örgütü tarafından ‘yılın en yolsuz lideri’ ödülünü kazandı. Bazı uluslararası kurumlar Aliyev ve ailesini ünlü “Baba” filminin Corleone ailesine benzetmekle pek de uzaktan bir atış yapmış sayılmazlar. Uluslararası Şeffaflık Örgütü raporlarına göre Azerbaycan 183 ülke arasında yolsuzluk sıralamasında 143’üncü durumda. (4)
Herkese keyifli bayramlar ve tatiller…
2- https://www.bbc.com/news/world-58780465
3- https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lham_Aliyev
4- https://www.agos.com.tr/tr/yazi/4912/aliyev-imparatorlugunun-icyuzu
