Medya özgürlüğü için mücadele eden Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), medya endüstrisinde yeni olanaklar getirdiği kadar tehditlerin kaynağı da olan yapay zekânın medyada kullanımı konusunda tüzük geliştirme çalışmaları başlattı.
RSF’nin öncülük ettiği “Medyada Yapay Zekâ Tüzüğü” çalışmalarına, Free Press Unlimited (FPU), Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Etik Gazetecilik Ağı (EJN), Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Dünya Haber Yayıncıları Derneği (WAN-IFRA), Avrupa Yayıncılık Birliği (EBU), Medya Gelişimi için Küresel Forum (GFMD) ile uluslararası araştırmacı gazetecilik örgütleri ICIJ ve OCCRP gibi çok sayıda ortaklık ediyor.
“Medyada Yapay Zekâ Tüzüğü” çalışmaları için bu kuruluşlardan, Jodie Ginsberg, Aidan White, Frane Maroevic, Ruth Kronenburg gibi temsilcilerin de yer alacağı uluslararası bir komite de oluşturuldu. Komiteye, 2021 Nobel Barış Ödülü sahibi gazeteci Maria Ressa başkanlık edecek.
13 farklı ülkeden 21 üyenin yer alacağı komite, gazetecilik kuruluşları temsilcileriyle sınırlı olmayıp, her biri gazetecilik, dijital teknolojiler ve yapay zeka alanlarında akademi ve teknoloji dünyasında öne çıkmış isimleri de bir araya getirecek.
İsimler arasında, Charlie Beckett (London School of Economics – Britanya), Medya ve İletişim Bölümü öğretim üyesi), Emily Bell, (Columbia School of Journalism öğretim üyesi; ABD Tow Center for Digital Journalism Direktörü, Veysel Binbay (Asian Broadcasting Union – ABU – Malezya, teknoloji müdürü), Lisa Campbell (Independent Television Network –ITN- Britanya – İletişimler Müdürü), Camille François (Fransa – Columbia University School of International and Public Affairs Bölümü öğretim üyesi) örnek verilebilir.
Yapay zekânın sektör için tehlikesine de vurgu yapılan duyuru metninde, komitenin rolü, “yapay zekâ tabanlı sistemlerin kullanımına ilişkin bilgi profesyonelleri için bir dizi ilke, hak ve yükümlülük geliştirmek” olarak tanımlanıyor:
“Yapay zekânın (AI) medya endüstrisinde hızla yayılması, bilgi bütünlüğü için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu benzeri görülmemiş zorluğa yanıt olarak, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve ortakları, medyada AI kullanımını düzenlemeyi amaçlayan bir tüzük geliştirmek için uluslararası bir komite kuruyor”.
RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire da, yapay zekâ tabanlı sistemlerin gazetecilik ve medya için çok önemli bir güçlüğü temsil ettiğine işaret etti; “Ne yazık ki, herhangi bir kuruluşun bu araçları etik ve makul bir şekilde kullanması için yeterli teşvik bulunmuyor. Gazetecilik etiğini korumak ve yapay zekâyı bilgi edinme hakkının hizmetine sunmak için sağlam ilkelere dayanan küresel bir taahhüde ihtiyacımız var. Maria Ressa başkanlığında ve seçkin temsilcilerin yer aldığı bir komisyon tarafından hazırlanan bu tüzüğün uluslararası bir referans olacağına inanıyoruz” dedi.
Komite gazetecilik dünyasını radikal şekilde dönüştürecek yapay zekâyla ilgili şu sorulara cevap arayacak:
-Yapay zekânın metin ve fotoğrafların çoğunu ürettiği bir ortamda güvenilir haber hakkı nasıl güvence altına alınabilir?
-Bir takım yazı işleri birimleri, gözden geçirme, hatta yeniden haber yazmak için lisansa tabi söylem modellerine başvurduğunda editoryal bağımsızlık nasıl korunabilir?
-Habercilik ortamının, öneri algoritmaları tarafından beslenen çok sayıda bilgi baloncuğu olarak parçalanması nasıl önlenebilir?
