1-Hamas ne anlama geliyor?
1-Hamas Arapça “Ḥarakah al-Muqāwamah al-ʾIslāmiyyah” yani İslami Direniş Hareketi kelimelerinin kısaltılmışı. Türkçeye Arapçadan geçen “hamasi” kelimesinin anlamı ise, yiğitlerden ve yiğitliklerden söz eden destan veya şiir.
2-Ne zaman kuruldu?
2-Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde devam eden İsrail işgalini protesto etmek amacıyla 1987 yılında Filistinliler tarafından başlatılan “İntidafa”dan (ayaklanma) hemen sonra Mısır’daki Müslüman Kardeşler örgütünün kolu olarak kuruldu.
3-Kuruluş amacı ne?
3-Hamas’ın 1988 yılında açıklanan amacı Filistin’in işgaline son vererek Batı Şeria, Gazze ve İsrail topraklarında bir İslam devleti kurmaktı. Ancak örgüt daha sonra İsrail’in 1967 öncesi sınırlarına dönmesini kabul edebileceğini söylemeye başladı.
4-Örgütün yapılanması nasıl?
4-15 kişiden oluşan siyasi kanadının liderliğini İsmail Haniye yapıyor. Silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları 30 bin civarında silahlı bir güce sahip. Ayrıca, sosyal yardım programları uygulayan, örneğin hastane ve okullar açan Davah (davet) kolu var.
5-Hangi ülkeler terörist kabul ediyor?
5- İsrail, Avrupa Birliği, ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Japonya gibi ülkeler Hamas’ı terör örgütü kabul ediyor. Yeni Zelanda ve Paraguay sadece askeri kanadını terörist görüyor. Türkiye, Suriye, Rusya, Mısır, İran, Katar, Norveç, Çin ve Brezilya gibi ülkeler ise terörist örgüt saymıyor.
6-Hamas adını nasıl duyurdu?
6-İsrail’le Filistin Kurtuluş Örgütü arasında 1990’ların başında Oslo’da imzalanan barış anlaşmasına karşı çıkan Hamas intihar eylemleri ve İsrailli sivillerin de öldüğü saldırılar düzenlemeye başladı. İsrail’le Hamas arasında dört büyük çatışma yaşandı. 2014 yılındaki çatışmalar 2300’e yakın Filistinli ile 67 İsrailli asker öldü. 2021 yılında 11 gün süren çatışmalarda ise Gazze’de 256, İsrail’de ise 13 kişi öldü. Mısır’ın arabuluculuğunda ateşkese varıldı.
7-Hamas-El-Fetih anlaşmazlığı nedir?
7-Oslo’da varılan anlaşma doğrultusunda 1995 yılında Batı Şeria ve Gazze’de Filistin Ulusal Yönetimi kuruldu. El-Fetih’in kontrolündeki Filistin Ulusal Yönetimi 2013 yılından itibaren resmi belgelerde “Filistin devleti” adını kullanmaya başladı. 2006 yılında yapılan parlamento seçimlerini Hamas kazandı ve lideri Haniye başbakanlık görevini üstlendi. Ancak kurulan ulusal birlik hükümetinin çökmesinin ardından taraflar arasında çatışmalar başladı. Böylece ortaya iki başlı bir yönetim çıktı: Batı Şeria Filistin Ulusal Yönetimi’nde kaldı, Gazze ise Hamas’ın eline geçti. İki taraf arasında uzlaşma sağlanması çabaları sonuçsuz kaldı. İki grup arasındaki en temel farklardan biri, Fetih’in İsrail’le görüşmeler yapılmasından yana olması, Hamas’ın ise silahlı direnişi savunması.
8-Hamas nasıl bir İslam istiyor?
8-Gazze’de yönetimi elinde tutan Haniye’nin o dönemdeki danışmanı Ahmet Yusuf, 2010 yılında Hürriyet gazetesine yaptığı açıklamada, Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki Türkiye’deki gibi bir İslam modelini benimsediklerini söyledi. Yusuf, Hamas’ın Taliban ve El Kaide’ye benzetilmesinin doğru olmadığını, kendilerinin toplumun hem dinci hem de laik kesimleriyle iyi ilişkiler kurmak istediklerini söyledi. Ancak Yusuf daha sonra danışmanlık görevinden alındı. Filistin gazetesi Al Ayyam, Hamas’ın Türk tipi İslam modelini benimsediğini savunmasına rağmen uygulamada Taliban’dan farklı olmadığını yazdı.
