1-Lozan Antlaşması nedir?
1-Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu belgesi kabul edilen, Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında 24 Temmuz 1923’te imzalanan barış antlaşmasıdır. Osmanlı Devleti’ne dayatılan Sevr Antlaşması’nı geçersiz kılmış ve yeni Türk devletinin bağımsızlığını resmen tanımıştır.
2-Nerede ve ne zaman imzalandı?
2-İsviçre’nin Lozan kentinde imzalandı. Görüşmeler 20 Kasım 1922’de başladı, bazı kesintilerle devam etti ve antlaşma 24 Temmuz 1923’te imzalandı.
3-Antlaşmayı kimler imzaladı?
3-Türkiye adına TBMM Hükümeti’ni temsil eden heyetin başında İsmet Paşa (İnönü) vardı. Antlaşmanın diğer taraflarında Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya bulunuyordu. Bulgaristan sadece Boğazlar konusunda yer aldı.
4-Türkiye hangi kazanımları elde etti?
4-Türkiye’nin bağımsızlığı tanındı, kapitülasyonlar kaldırıldı, sınırları büyük ölçüde netleşti ve Osmanlı borçlarının yalnızca bir kısmı kabul edildi. Sevr Antlaşması tarihin çöplüğüne atıldı.
5-Sınırlar nasıl belirlendi?
5-Doğu sınırı: 1921 Moskova Antlaşması esas alındı.
Güney sınırı: 1921 Ankara Antlaşması esas alındı.
Batı sınırı: Meriç Nehri sınır kabul edildi. Gökçeada ve Bozcaada Türkiye’ye bırakıldı.
Irak sınırı ise çözümsüz kaldı, sonradan İngiltere ile ayrı görüşmeler yapıldı.
6-Boğazlar rejimi nasıl düzenlendi?
6-Boğazlar, uluslararası komisyonun denetimine bırakıldı ve askersizleştirildi. Türkiye’nin egemenliği kısıtlandı. Bu durum, 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye lehine değiştirildi.
7-Azınlıklarla ilgili ne karar alındı?
7-Türkiye’deki tüm gayrimüslimler Türk vatandaşı kabul edildi. Yalnızca Ermeni ve Rumlar dini azınlık statüsü aldı. Türkiye ve Yunanistan arasında nüfus mübadelesi yapıldı (İstanbul Rumları ve Batı Trakya Türkleri hariç).
8- Kapitülasyonlar ne oldu?
8-Osmanlı döneminde yabancılara tanınan ekonomik ve hukuki imtiyazlar olan kapitülasyonlar tamamen kaldırıldı. Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığı sağlandı.
9-Antlaşma sonrası tepkiler nasıldı?
9-Lozan Antlaşması Türkiye’de büyük bir diplomatik başarı olarak görüldü ve modern Türkiye’nin varlık temelini oluşturdu.
10- Lozan Antlaşması bugün neden önemli?
10-Lozan, Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası meşruiyetinin temelidir. Hâlâ geçerli olan bu antlaşma, Türkiye’nin egemenliği, toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı açısından kritik bir belge olma niteliğini korumaktadır.
İlgili yazı:
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
