Rusya, Batı dünyası ile ekonomik iş birliğinden giderek daha fazla uzaklaşıyor.
Tıpkı bir yıl önce olduğu gibi, tam olarak 10 – 13 Eylül 2023 tarihleri arasında Rusya Federasyonu’nun Vladivostok kentinde 8. Doğu Ekonomik Forumu (DEF) düzenleniyor. Bu, Uzak Doğu’nun ekonomik kalkınmasına adanmış benzersiz bir etkinlik ve aynı zamanda söz konusu bölgedeki yatırım fırsatlarının ve iş yapma potansiyellerinin değerlendirildiği devasa bir organizasyon. DEF bir yandan da Rus ve yabancı yatırım toplulukları arasındaki bağların kurulması ve güçlendirilmesi için de önemli bir platform olarak görülüyor. DEF’in 2022 yılında düzenlenen buluşmasına Rusya dâhil dünyanın 68 ülkesinden 7 binin üzerinde kişi katılmıştı. Bunlar arasında iş dünyasının temsilcileri, ev sahibi Rusya cephesinden ilgili etkinliği düzenleyen yetkililer, şirketlerin üst düzey yöneticileri bulunuyordu. Forum sırasında imzalanan sözleşmelerin toplam tutarı yaklaşık 3,3 trilyon ruble olarak kayıtlara geçmişti.
Liste saklanıyor
Yaklaşan etkinlik ile alakalı pek çok temel bilgi son ana kadar bir takım bariz sebeplerden ötürü gizli tutuluyor. En başta Devlet Başkanı Vladimir Putin’in geliş ve konuşma tarihi henüz belirlenmezken, yaklaşan forumun katılımcılarının kesin listesinin dahi hâlâ mevcut olmadığı belirtiliyor ve son ana kadar medya mensuplarının kayıt olma işlemleri devam ediyor. Ve bu durum, Orta ve Doğu Asya ülkelerinin temsilcilerinin Rusya’ya gitmeyi reddetmesi anlamına gelmezken tersine; bu, Moskova’nın ticaret partnerlerine karşı olan maksimum hassasiyetini gösteriyor çünkü konuk listeleri dünyaya ne kadar erken afişe edilirse, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve müttefiklerinin onlara, foruma katılmamaları yönünde her türden baskı ve şantajı yapabilme şansı ve fırsatı da o denli artmış olacak. Rus diplomatik çevrelerinden bazı kaynaklar, mevcut ihtilaflara rağmen Japon iş çevrelerinden bazı temsilcilerin bile foruma katılmaya hazırlandıklarını kaydediyorlar.
“Doğu’da Sömürgecilik”
DEF basın servisi, 10 Eylül tarihinde, yani forumun ilk gününde etkinlik alanında ”Doğu’da Sömürgecilik ve bunun modern dünya üzerindeki etkisi” başlıklı bilimsel bir konferansın düzenleneceğini bildiriyor. Batı tipi kalkınma yolları dışında başka, farklı alternatiflerin olmadığı ve Batı’nın uluslararası ilişkilerdeki egemenliğinin tarihsel olarak önceden belirlendiği yönündeki yanlış tezler, tüm insanlığa hâlihazırda büyük zararlar vermiş ve tarifsiz acılar yaşatmıştı. Bu nedenle günümüzde; Asya ülkelerindeki ulusal kurtuluş hareketlerinin deneyimini genelleştirmenin, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin sömürge sisteminin ortadan kaldırılmasındaki rolünü analiz etmenin, Batılı olmayan ülkelerin devletlerarası iş birliği örneklerine odaklanmanın ve uluslararası ilişkilerin tüm paydalarının karşılıklı saygı, egemenlik ve gerçek eşitliğe dayalı bir dünya düzeninin alternatif ilkelerini geliştirmelerinin ne denli gerekli ve önemli olduğunu sadece pek çok Rus politikacı değil, ama aynı zamanda dünyanın sayısız ülkesinden birçok siyaset adamı, sosyal aktivist, bilim insanı ve aydın da uzun zamandır vurguluyor.
Rusya’dan ve yabancı ülkelerden bir dizi uzmanın katılacağı konferans ve oturumlar serisinin yanı sıra ayrıca Vietnam, Hindistan, Endonezya, Kamboçya, Kore, Myanmar ve Filipinler’de sömürgeciliğe karşı mücadelenin öyküsünün anlatıldığı “Asya Ülkelerinde Sömürge Politikası ve Sömürgecilik Karşıtı Mücadele” başlıklı tarihsel nitelikte bir belgesel sergisi de açılacak forum süresince.
İlk konser
DEF’in 2023 buluşmasının kültürel programı kapsamında dünyanın ilk yapay zekâ konseri düzenlenecek. 10 Eylül tarihinde ünlü Mariyinski Tiyatrosu’nun Primorski (Vladivostok’taki) sahnesine çıkacak büyük orkestra, çağdaş besteci Pyotr Dranga tarafından bestelenen “Kozmos” başlıklı 1. Senfoni’yi seslendirecek. Besteci; insan faaliyetinin, kültür yararına yapay zekâ ile birleştirmenin “şaşırtıcı bir olanak” ortaya çıkardığını düşünüyor.
Kim sürprizi
Bazı yabancı kaynaklar ve Rusya kaynakları, Vladimir Putin ile görüşmek suretiyle askeri alanda iş birliği konularını tartışmak isteyen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti lideri Kim Jong-un’un forumu ziyaret edebileceğini öne sürüyor. Muhtemelen tam da bu olası buluşma ile ilintili olarak, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu birkaç gün önce Vladivostok’a hareket etmişti. Olasılıkla kendisinin de hazır bulunacağı söz konusu zirvede, Ukrayna cephesinde kullanılmak istenen Sovyet tipi bir takım mühimmatların Kuzey Kore’den tedariki üzerine mutabakata varılacağı öngörülüyor. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un Vladimir Putin ile beklenen görüşmesinde kendisinden istenen bir dizi Sovyet silahına karşılık olarak, Moskova’dan modern nükleer denizaltıların geliştirilmesi için teknoloji desteği talep edeceği varsayılıyor. Kim Jong-un, DEF’in tertip edileceği fuar alanının yanı sıra, Rusya’nın Pasifik Filosu gemilerinin demirli olduğu 33. numaralı iskelenin yer aldığı limanı da ziyaret etmesi tahmin ediliyor. Amerikalıların kestirimlerine bakılırsa Kuzey Kore lideri, Vladivostok ziyaretinin ardından, Rusya’nın birkaç sene önce inşa ettiği “Doğu Kozmodromu”na (uzaya gönderilen roketlerin fırlatıldığı tesis) da gitmeyi planlıyor. Hatta kendisinin devamla en son olarak Moskova’ya da bir ziyaret gerçekleştirebileceğine dair de söylentiler var.
