Ukrayna savaşının ardından Rusya’ya uygulanan ağır yaptırımlar nedeniyle pazardan çekilen dev Batılı şirketlerden bazıları “arka kapı”dan dönmeye başladı.
Hem yaptırımların yol açtığı sorunlar hem de Batı kamuoyunda prestij kaybı yaşamamak için Rusya’dan son ayrılan marka Mercedes-Benz oldu. Moskova yakınlarındaki fabrikasını satan Mercedes, Fransız Renault ve Japon Nissan’dan sonra pazardan çekilen üçüncü otomotiv devi oldu.
Toplam zararlarının üç milyar doları bulduğu düşünülen Renault ve Nissan hisselerini sembolik fiyatla devretti.
Ancak Moscow Times gazetesi her iki şirketin Rusya’dan ayrılırken imzaladığı anlaşmalardaki bazı maddelerin çok dikkat çekici olduğunu yazdı. Buna göre, her iki şirket de önümüzdeki altı yılda pazara dönmeye karar verirse devrettikleri hisselerini alabilecek. Tek koşul ise, şu anda hisseleri alan Rus şirketlere, eğer devir sonrası yatırım yaparlarsa tazminat ödemek. Gazete, Nissan’ın herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamasına rağmen Rus çalışanlarının maaşlarını önümüzdeki yıl boyunca ödemeye devam edeceğini de yazdı. Bu durum, söz konusu şirketlerin Batı’nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımların önümüzdeki birkaç yıl içinde ya da daha erken kalkmasını beklediği anlamına geliyor.
Bu şirketler pazara dönme planları yapıyor ama şimdiden dönenler de var. Örneğin mart ayında mağazalarını kapatan Zara geçen ay Lübnanlı ortağı Daher’in adını vererek mağazalarını yeniden açtı.
Reebok da benzer bir taktikle işlerini Türk ortağına devrettikten sonra Sneaker Box adını verdiği mağazalarıyla hemen pazara döndü.
Görünüşte Rusya’dan ayrılan Coca-Cola da aslında Sprite ve Fanta ile birlikte kendi fabrikalarında ürettiği alkolsüz içecekleri Rusça isimler vererek satmaya devam ediyor.
Pazara ilk giren markalardan olan McDonald’s’ın 847 lokantası Sibiryalı iş insanı Aleksandr Govor tarafından piyasanın çok altında bir fiyatla alındı. Ancak, diğer bazı örneklerde olduğu gibi şirket önümüzdeki altı yılda Rusya’ya dönmeye karar verirse sattığı hisseleri yeniden alabilecek.
IKEA ise dört fabrikasıyla 17 mağazasını kapatarak Rusya’dan tamamen çekildi.
