Fuad Safarov, Moskova
Sovyetler Birliği lideri Leonid Brejnev, gizli servis KGB’deki iç çekişmeler ve entrikalar sonucu az daha suikasta kurban gidecekti.
22 Ocak 1969 tarihinde Brejnev’e suikast yapmayı planlayan Kızıl Ordu subayı Viktor İlyin (manşetteki küçük fotoğraf), KGB Başkan Yardımcısı Semyon Tsvigun’dan aldığı destek sayesinde Kremlin kapısına kadar gelerek başkanlık kortejine ateş açabildi. Başarısız suikastın ilginç yanı, perde arkasında Brejnev’in bacanağı olan Tsvigun’un bulunması, asıl amacının ise, sonradan liderlik koltuğuna oturan KGB’nin efsanevi Başkanı Yuri Andropov’u gözden düşürerek yerini almak istemesiydi.
Eski Sovyet ajanı ve ünlü istihbarat yazarı İgor Atamenko, Brejnev’e yönelik suikast olayını mercek altına aldı. Açıklanan gizli belgeleri okuyan Atamenko, o dönemde Andropov’la yardımcısı Tsvigun arasında büyük bir çekişme yaşandığını söyledi. Askeri istihbarat dairesinin başında bulunan Tsvigun, Andropov’un istihbarattan anlamadığını ve başkanlık görevini hak etmediğini düşünüyordu. Bu nedenle onu gözden düşürerek KGB’nin başına geçebilmek için bir suikast planı hazırladı.
Tsvigun’un seçtiği suikastçı İlyin, 20 Ocak 1969 tarihinde görevli olduğu Leningrad’daki kışladan iki tabanca alarak kaçtı. Durumun anlaşılması üzerine hemen soruşturma başlatıldı ve İlyin’in Moskova’ya gittiği belirlendi.
Moskova’da geceyi polis olan dayısının evinde geçien İlyin, ertesi sabah üniformasını çalarak Kızıl Meydan’a hareket etti. Yeğeninden şüphelenen dayısı hemen KGB’ye haber verdi ama ihbarı alan Tsvigun hiçbir şey yapmadı. Atamenko bu konuda, “İlyin’in yaptığı kanlı olayı önlemek mümkündü. Teröristin Kremlin’in önüne gelmesi engellenebilirdi ama Tsvigun olayın mümkün olduğu kadar büyümesini ve Brejnev’in Andropov’u görevden almasını istiyordu” dedi.
Fakat planı bir şekilde öğrenen Andropov, Brejnev’in limuzininin kortejdeki yerini değiştirdi ve Sovyet TV’sinden bu konuda yanıltıcı bir haber yayınlattı. Yalan habere göre Brejnev kortejdeki ikinci araçta yer alacaktı ama aslında Andropov Sovyet liderini arayarak beşinci araca geçmesini istemişti.
İhbarı son dakikalara kadar gizleyen Tsvigun Andropov’un suikast planını önceden öğreneceğini, dolayısıyla Brejnev’in hayatının tehlikede olmayacağını tahmin ediyordu. Onun amacı Brejnev’in öldürülmesi değil, Kremlin’in önünde bir suikastçının ortaya çıkması nedeniyle Andropov’u görevden aldırmaktı.
Kremlin’in Borovitski kapısına gelen İlyin korteji görünce Brejnev’in bulunduğu sandığı ikinci sıradaki arabaya tabancalarıyla tam 11 el ateş etti. İki numaralı aracın şoförü olay yerinde hayatını kaybetti, ünlü Sovyet kozmonot Leonov ise yaralandı.
Yakalanan subay İlyin’in akıl hastası olduğuna karar verildi ve 1990 yılına kadar ”tedavi” edildi. 2008 yılında Rus NTV televizyonunun özel programında bir araya gelen Leonov suikastçı İlyin’e, öfkeyle ‘O gün seni yakalasaydım ellerimle boğardım” diye bağırdı.
Andropov’u gözden düşürerek KGB’nin başına geçme amacı tutmayan Tsvigun, 1980’li yılların başlarında kuşkulu bir şekilde öldü. Resmi açıklamaya göre beylik tabancasıyla intihar etmişti…
