Fuad Safaroav, Moskova
Türk-Rus ilişkilerinin yakın tarihindeki en büyük krize yol açan Rus savaş uçağının düşürülmesinin hemen ardından yaşananlarla ilgili bazı görüntüler geçen yıl ilk kez yayınlandı.
Rusya Devlet Televizyonu ve Radyo Yayıncılığı Kurumu VGTRK tarafından daha önce yayınlanan videonun o dönemde ekrana getirilmeyen bölümlerine kurumun özel muhabiri Aleksandr Rogatkin kişisel YouTube kanalında yer verdi.
Görüntülerde 24 Kasım 2015 tarihinde Türk savaş uçakları tarafından sabah saatlerinde vurulan Rus bombardıman uçağı SU-24’ün ikinci pilotu Konstantin Murahtin’in Suriye özel kuvvetleri tarafından kurtarılması yer alıyor. Uçağın diğer pilotu Oleg Peşkov paraşütle atlarken militanlar tarafından öldürülmüştü.
İHA ile çekilen görüntüleri anlatan muhabir, hava aracının Rus jetinin düşürülmesini hemen tespit edebildiğini söylüyor. Düşen uçaktan çıkan dumanın ormanlık alanı kapladığı görülüyor. Rogatkin, “Militanlarla dolu kamyonetler aceleyle olay yerine hareket ediyor. Paraşütle atlayan pilotun indiği yeri belirlemeye çalışıyorlar. Bu sırada bir araç duruyor ve uçaksavarla pilotumuza ateş açıyor. İHA’nın çektiği görüntülerde ormana doğru ateş açılıyor” diyor.
Videoda, Rusya Genelkurmay Başkanlığının İHA’ların kullanımına yönelik sistemin yapım ve geliştirme masasının sorumlusu General Aleksandr Novikov’un yorumu da yer alıyor. Rus General, pilot Murahtin’in bulunduğu bölgede militanların sayısının fazla olduğunu görüntüler eşliğinde anlatıyor. General Novikov, bölgede, uçaksavar silahlarını taşıyanlar da dahil olmak üzere 20’den fazla kamyonetin toplandığını söylüyor.
General, “Orada muhtemelen en az 40 militan var. Böyle bir kalabalık arasında pilotu kurtaracak bir grup bulmak gerekiyordu. Bulundu ve daha sonra o grup pilota yönlendirildi. Ardından da pilot tahliye edildi” diyor.
General ile yapılan konuşmadan sonra, videoda pilot Murahtin’in kurtarılma anı gösteriliyor. Suriye özel kuvvetlerinden olduğu belirtilen iki kişi yaylım ateş altındaki pilotu hemen olay yerinden uzaklaştırıyor. Söz konusu kişiler destek amacıyla gelen başka bir asker grubu tarafından yolda karşılanıyor. Kurtarma operasyonunun tamamlanmasından sonra Rus savaş uçakları militanların bulunduğu bölgeyi yoğun bir bombardımana tutuyor. (Alttaki fotoğraf)
Operasyonla kurtarılan pilot Murahtin ertesi gün gazetecilerin karşısına çıkmış ve Türk tarafından herhangi bir uyarı almadıklarını ileri sürmüştü. Euronews’ta yer alan konuyla ilgili haber şöyleydi:
Türk hava sahasını ihlal ettiği için düşürülen Rus uçağının ikinci pilotu Suriye’deki Rus askeri üssünde basına konuştu. Konstantin Murahtin adlı pilotun yüzünün kameralara dönük olması ve sadece Rus basın mensuplarına konuşması soru işaretlerini de beraberinde getirdi.
İkinci pilot, Türkiye’den hava ihlaline yönelik her hangi bir ikaz almadıklarını iddia etti. Pilot, “Hiç bir uyarı olmadı. Ne radyo dalgalarıyla ne de görsel bir uyarı oldu. Hiçbir şekilde bir irtibat olmadı. O nedenle biz normal seyrimize devam ettik.” dedi. (Alttaki fotoğraf)
Türkiye’nin hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle F-16’lar tarafından Hatay’ın Yayladığı ilçesi üzerinde vurulan Rus uçağı Bayırbucak bölgesine düşmüştü. Olay Türkiye ile Rusya arasında büyük bir krize yol açmış ve ilişkiler durma noktasına gelmişti. Kriz, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Ağustos’taki St. Petersburg zirvesinde el sıkışmasıyla son bulmuştu.
