Yine debdebeli bir zirve, yine israf, bilindik yüzler ve tavırlar. Hindistan’da toplanan G20 zirvesinden söz ediyorum.
Dünya Hindistan’ın resmi adını Bharat’a çevirecek mi? Bu yaparken ülkenin Hindu olmayan insanına ne olacak diye düşünürken, G20 2023 teması “Tek Yeryüzü, Tek Aile ve Tek Gelecek“ olarak açıklandı. Temanın dört unsur olan insan, hayvan, bitki ve tek hücreli canlıların, yeryüzünde ve “daha geniş bir evrendeki” (in a wider universe) önemine dikkat çekildi. Zirvedeki katılımcılar yine adeta “sayd-ı hayalat ile meşgul“. Gerçeklerin farkında, ama onlara zirvelerden bakacak kadar uzak. Dün akşam bir yabancı kanalda AB Komisyon Başkanı Ursula Von der Leyen ile yapılan söyleşiyi dinleyince buna iyice karar verdim.
Neden mi? Anlatayım.
“İkimize bir dünya“ ebedi bir bağlılık deyimi. Ama hepimize bir dünya yetmiyor hiçbirimize yetmiyor. Yetseydi Rusya Ukrayna’ya bir yılı aşkın süredir cehennemi yaşatır mıydı? Ya Çin? “Rejimin bekası“ iddiasıyla kendi adalarında huzurla yaşamaya çalışan Tayvan’a, Singapur’a, Filipinlere tehdit üzerine tehdit yağdırır mıydı? Zaten Putin ve Şi Jinping zirveye katılmadı diyebilirsiniz. Ama gölgeleri oradaydı. Ayrıca Şi’nin Tibet’e yaptığı ziyaretten sonra zaten zirveye katılacak yüzü var mıydı?
“Tek Yeryüzü“ zaten başından yeterli olmamış ki sonuna bir de “daha geniş bir evrende“ ifadesini eklenmişler. Bu acaba yeryüzündeki açların sayısı yüz milyonlara ulaşırken neden ülkelerin birbirleri ile silahlanma ve uzay yarışına girdiklerini mazur göstermek için mi? Yoksa çok zenginlerin uzaya veya okyanus tabanına özel turlar düzenlemesinin günah çıkarması mı?
Belki de ev sahibi Hindistan, Bharat olunca, Müslümanları daha rahat yok sayabilecek, hatta onlara aya tek yön bilet kesecek diye mi? Yoksa fakiri bol Hindistan’ın Ay’ın güney kutbuna başarılı bir iniş yapması, insani endişelerden yoksun bir teknolojik bir başarı. Örnek alınmamalı. Çünkü öncelik insan ve insanın sürdürülebilir refahı, barış içinde refahı olmalıydı. Evet, hala “yeryüzü“ hepimiz için tek. Ama kaynaklarını bile paylaşmaktan aciz 19 ülke ve AB, 2023 zirvesinin tepesinden yine dünyaya küçümseyerek bakıyor. Oysa zirvelerden görüntü pek de o kadar açık görünmeyebilir. Bir de lüks arabalarından insinler, koruma kortejlerine ayırılan fonları kıssınlar yürüyerek dünyayı görsünler. Kendilerini güvende hissetmiyorlarsa daha geniş evren araştırmaları için harcadıkları para karşılığında kendileri için uzaya tek yönlü bilet alsınlar daha iyi. Ama bu arada dillerinden hiç düşürmedikleri o açlara, zirve ziyafet sofralarındaki artıkları değil, temel gıda maddelerini sağlasınlar.
(Prof. Dr. Sema Kalaycıoğlu, tasam.org)