Halil Ocaklı (halilocakli@yahoo.com)
En az 2 yıllık öğretmenlik deneyimi bulunan, akıcı düzeyde İngilizcesi olan ve başka bir ülkede yeni bir yaşam kurmayı düşünen genç öğretmeler için yazıyorum. Ancak başta uyarmış olayım, orada yaşamış ve Türkiye’ye dönmüş birisi olarak, kimseye ABD’ye gidin ya da gitmeyin demem. Herkes kendi akıl pusulası yardımıyla kendisi için doğru olan kararı verebilir.
ABD Eğitim Bakanlığı uygulamakta olduğu J-1 vize programı ile dış kaynaklı öğretmen alım sistemini test etti ve program kapsamında her yıl yüzlerce öğretmen ABD’ye geldi. Pek çok ülkeden öğretmen geldi ancak Filipinler en fazla öğretmen gönderen ülke oldu. Okul sisteminin Amerikan sistemine benzemesi, iyi İngilizce konuşmaları ve Katolik olmaları bunda bir etken olabilir.
ABD Eğitim Bakanlığı’nın veri tabanına göre yalnızca 3 eyalette öğretmen açığı bulunmuyor.
Özellikle Amerika’nın kırsalı olarak görülen Arizona, Nevada, Alabama, Indiana ya da Colorado gibi eyaletlerde öğretmen açığı kaygı verici düzeye ulaşmış durumda. Bu eyaletlerin dışında Kaliforniya, Hawaii, Washington Eyaleti ve başkent Washington DC’de de açık hiç de az değil. 2030 yılına dek 3,5 milyon yeni öğrencinin okullara katılımıyla birlikte, öğretmen ihtiyacının daha da artacağı öngörülüyor.
Bu konuda internette kolayca bulunabilen çok sayıda araştırma ve haber mevcut. İlgilenenler “Learning Policy Institute” raporunu okuyabilir.
Texas merkezli özel bir insan kaynakları şirketi “USA Employment”ın web sitesinde başvuru ilkeleri hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz. Ben bu şirketi tanımıyorum, tanımadığım için de önermiyorum, yalnızca bilgilere bakmanın yararlı olacağını düşünüyorum.
ABD neden ana dili İngilizce olmayan, ABD’de eğitim görmemiş öğretmenleri işe alıyor?
ABD’de nüfusa her yıl belirli sayıda yeni göçmen eklenmek zorunda, yoksa ekonomi dinamizm yitirebilir. Bu amaçla “Yeşil Kart” çekilişi ya da “yetenek vizesi” gibi farklı programlar geliştiriliyor. Birçok alanındaki yetişmiş eleman açığı dış kaynak yoluyla çözülür.
ABD Eğitim Bakanlığı da göçmen öğretmenlerden destek alarak (yüz bin civarındaki) öğretmen açığı sorununa çözüm üretmeye çalışıyor. Başvuru ve onay süreci çok kolay değil ve bir yıldan biraz daha uzun sürebiliyor. Eğitim Bakanlığı, koşulları yerine getiren yabancı eğitimcileri bir sertifikasyon programına alıyor.
Adaylar programa nasıl katılabilir?
ABD Eğitim sistemi yerel düzeyde yönetilir, dolayısıyla eyaletlerin öğretmen alım kriterleri ve sertifikasyon programları farklı olabiliyor. Örneğin buradan Alaska Eyaleti için öğretmen sertifikasyon işleyişi hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz.
Sertifika programının ardından adayların branşına göre yeterlilik testlerini geçmesi gerekiyor. Geçemeyen adaylar genelde öğrenci vizesiyle ek kurslara alınıyor. Ardından geçici ya da kalıcı oturma izni verilebiliyor. Kuşku yok ki, yabancı adayların ders anlatacak kadar iyi İngilizce konuşmaları beklenmekte. Ancak “American English” aksanlı konuşmanız beklenmez.
ABD Eğitim Bilgi Ağı (USNEI) hangi eyalette ve nerelerde çalışma olanağı bulunabileceği, diplomanızın denkliği gibi konularda bilgi ve öneri paylaşımı sağlar. Eyaletlerin öğretmen sertifikası sayfalarını da ziyaret edebilirsiniz. Çekinmeden direkt yazabilirsiniz. Fazlaca kibar değil ama biraz “yüzsüz” olmanız daha çok işe yarayabilir.
Adayların 4 yıllık öğretmenlik eğitimi yanı sıra master ya da doktora derecesi bulunması onay şansını artırır. Süreç ilerleyince adayların Türkiye’deki bir ABD konsolosluğundan bu amaçla geçici veya kalıcı bir vize almaları gerekiyor.
Colorado Eyaletinde Sedgwick County ilçesine bağlı Julesburg Beldesindeki okul müdürü, 12 yıllık matematik öğretmeni gittikten sonra çaresiz kalıyor. Verdiği iş ilanlarına yalnızca bir başvuru geliyor ama o da olmuyor. Sonra size yukarıda anlattığım yoldan başvuran Filipinli bir matematik öğretmenini işe alıyor ve çok memnun kalıyor.
Filipinler’den gelen yeni matematik öğretmeninin öyküsünü buradan izleyebilirsiniz. Videoyu Amerika’nın Sesi Radyosu (VOA) çekmiş: demek oluyor ki, Amerika hükümeti bu olayı bizzat duyurmaya çalışıyor. Bir de CBS kanalının 2919’da yayınladığı “Arizona okullarına yurt dışından öğretmen buluyor” haberi var
İlginizi çektiyse lütfen kendiniz doğrudan ilgili USNEI ya da eyalet eğitim departmanları ile yazışın. İngilizce bildiğinize göre yabancı aracı firmalara boşuna ödeme yapmayın.
