Hatırlayacaksınız, diğer futbol kulüpleriyle Fenerbahçe 19 Mart 2021 tarihinde bankalarla 2+7 yıllık bir yapılandırma anlaşması imzaladı. Anlaşmaya göre 2 yıl anapara ödemesi olmayacaktı ancak KAP’ta dün yayınlanan mali tablolara baktığınızda bu ödemesiz dönemde faizin de ödenmediği anlaşılıyor çünkü gelir tablolarında faiz görünüyor ama nakit akış tablolarında nakit çıkışı yok; bunun anlamı şu: 3 büyük kulüp sürekli borçlanıyor ama biz borçlandıklarını görmüyoruz.
Bu bilgiler ışığında bir değerlendirme yapıldığında 19 Mart 2023 tarihinde Fenerbahçe’nin 1.5 milyar TL, Galatasaray’ın 1 milyar TL, Beşiktaş’ın 1.2 milyar TL ödeme yapması gerekiyor ama bu 3 kulübün bu parayı ödeme gücü yok. Ya 19 Mart 2023 tarihine kadar bu paraları bulmaları gerekecek ya da borçlarını ödeyemeyecekler.
Yani 2023 Türk futbolu açısından tam bir felakete dönüşebilir ve bütün lig iflas edebilir, gelişmeleri hep birlikte göreceğiz.
Mali analiz biraz kişisel bir değerlendirmedir, bir bilimden çok sanattır. Muhasebeden de bu yönüyle ayrılır çünkü geçmiş rakamlar üzerinden geleceğe dönük tahminler yaparsınız ki bu sizin sahip olduğunuz yetkinlik ve bilgi ölçüsünde kaliteli olur. Kısacası finansal analiz çok ciddi bir uzmanlık dalıdır ve mali müşavirlik veya muhasebecilikle ilgisi yoktur. Bunu şu nedenle yazıyorum: 4 işlem bilen herkes kulüplerin mali tabloları üzerine popülist bir konu olduğu ve ilgi çektiği için yazıyor ama çoğu toplama çıkarmadan ibaret ve yanıltıcı rakamlar. Bu popülizmden kaçınmak için mümkün olduğu kadar bu konuyu yazmaktan uzak durdum çünkü aynı anda objektif olmak ve taraftarlık çok zor iş. O yüzden işin suyu çıkmasın istedim ama şimdi Türk futbolu büyük bir “finansal felaketin” eşiğinde ve ben bunu yazmak zorundayım.
Kim iyi, kim kötü değerlendirmesine girmeden sadece kriterlerin tanımı ve üç büyük kulübün bu kriterler karşısındaki durumunu yazacağım.
Elbette önce cirolar, firmanın ne kadar gelir elde ettiğini gösterir.
CİRO (Milyon TL): FB: 1.020 GS: 824 BJK: 759
Mali analizde ilk bakılan şey firma kârlılığıdır çünkü kâr etmeyen bir ekonomik işletmenin faaliyetine devam etmesinin anlamı yoktur ama finansal analistler kâra biraz farklı bakarlar. Firmanın faaliyetinden elde ettiği kâr önemlidir, net kâr çoğu zaman faaliyet dışı ve bir defalık kârları içerdiği için yanıltıcı olur, bu kavrama “faiz ve vergi öncesi kâr” diyoruz; kısaca EBİTDA ki bu kavrama çoğu insan aşinadır.
EBİTDA (Milyon TL): FB : 104 GS; 20 BJK; (-) 50 (Beşiktaş EBİTDA üretemiyor)
İkinci kavram net işletme sermayesi (NİS) firmanın kısa vadeli borçları ile varlıklarını karşılaştırır ve önümüzdeki 1 yıllık dönemde faaliyetini sorunsuz devam ettirip ettirmeyeceğini gösterir. Genelde beklentimiz birden büyük olmasıdır ancak gerçekte ödenmesi gerekmeyen ortaklara borçlar alacaklar gibi veya tamamı tahsil edilmiş ama 1 yıldan uzun yapılmış sponsorluklar “ödenmesi mecburi” olmayan borçları bu kavramın dışında tutarız. Bu nedenle sportif A.Ş.’lerin kulüplerden olan ve bana göre asla ödenmeyecek borçlarını dikkate almadım. Oran 1’den büyükse iyidir, ne kadar büyükse o kadar iyidir, ne kadar küçükse o kadar kötüdür.
NİS: FB; 0.46 GS ; 0.46 BJK; 0.14
Net borç rakamı başka bir kriterdir, firmanın nakdinin borcundan düşülmesi ile bulunur. Mali analizde borç deyince banka ve finansal kurumlara olan borçlar kast edilir. Ticari borçlar bunun içinde sayılmaz çünkü ticari borç firmanın ürün aldığı yere olan borçlardır ve alacaklı firma faaliyeti için borçlu firmaya muhtaçtır, o yüzden bunlar borç baskısı yaratmaz.
Net Borç (Milyar TL): FB; 3.4, GS; 2.4 BJK; 3.3
Futbola özgü mağazacılık ciroları, stat gelirleri ve yayın gelirleri önemli kıstaslar ancak son seçimde söz vermesine rağmen Başkan bu sözünü tutmadı. Galatasaray ve Beşiktaş ara dönemde bu bilgileri paylaşmasına rağmen Fenerbahçe sadece mağazacılığı paylaşıyor, özellikle mağazacılık cirosu sponsorlar için oldukça önemli bir kriter.
Mağazacılık cirosu (Milyon TL): FB: 202 GS: 146, BJK: 114
Maç Hasılatı (Milyon TL: FB : bilinmiyor GS: 100 BJK: 78
Yayın Gelirleri (Milyon TL.): FB: bilinmiyor GS: 115 BJK: 111
Genel olarak tabloya bakınca Fenerbahçe’nin gelir, Galatasaray’ın ise borçlulukta daha avantajlı olduğu görülüyor ancak borcu ödeyen gelir olduğu için her iki kulübün mali olarak birbirine benzer bir durumda olduğunu söyleyebilsek de Fenerbahçe’nin hızla artan geliri nedeniyle avantajlı olduğu tespitini yapabiliriz. Ancak Beşiktaş her açıdan negatif ayrışmış, Fenerbahçe ve Galatasaray’dan çok daha zor bir durumda olduğunu söylemek mümkün.
Bir diğer konu ise, Galatasaray’ın mali olarak elinin yüzünü toparlayan Burak Elmas’ın gitmesi onlar için olumsuz bir gelişme olacak.
Genel olarak 3 büyük kulübümüzü de çok ama çok zor günler bekliyor.
Fenerbahçe adına çözüm varlık satışı, futbol dışında para edecek ne varsa satmalı, amatör branşları ise ancak sponsorları kadar finanse etmeliyiz yoksa biz de, rakiplerimiz de petro-dolarların yağlı vıcık ellerinde oyuncak oluruz.
Sonuç olarak; eğer tedbir alınmazsa önümüzdeki yıl büyük bir felaket olabilir.
Öte yandan faiz ödemedikleri için Fenerbahçe’nin kasasında 294 milyon TL, Galatasaray’ın ise 104 milyon TL parası var. Ödenecek faizlere göre az bir para olsa da bu iki kulübümüzün felakete hazırlık yaptıklarını düşünüyorum.
Ne olacağını hep beraber göreceğiz ama umarım kulüplerimiz devletleştirilip açık artırma ile satılmaz, böyle bir risk yaklaşıyor.
